Luật sư cho tôi hỏi về viêc ly hôn và chia tài sản chung. Tôi và chồng sống với nhau từ năm 1994 đến nay tại xã Phước Đồng, thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa. Chúng tôi có 1 con chung nhưng chúng tôi vẫn chưa đăng ký kết hôn. Tài sản của chúng tôi gồm 1 căn nhà có giấy tờ mang tên tôi, 1 xe ô tô, một mảnh đất mua chung với người khác mang tên anh ấy nhưng thực tế đều là tài sản chung. 

Đến nay chúng tôi không ở được với nhau nữa vậy có phải ra tòa để làm thủ tục xin ly hôn hay không?  con, tài sản thì chia như thế nào? 

Theo quy định tại Nghị quyết số 35/2000/NQ-QH10 về việc thi hành Luật Hôn nhân và gia đình do Quốc hội ban hành: Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chống từ ngày 03/1/1987 đến 01/1/2001 mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày luật này có hiệu lực cho đến ngày 01/1/2003. Trong thời hạn này mà không đăng ký kết hôn nhưng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2000 để giải quyết. Từ sau ngày 01/1/2003 mà không đăng ký kết hôn thì pháp luật không công nhận họ là vợ chồng.

Đối chiếu với quy định trên, anh chị sống với nhau từ năm 1994 đến nay không có đăng ký kết hôn, căn cứ theo Điều 14 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 thì anh chị không được pháp luật công nhận là vợ chồng. Tuy nhiên, anh chị có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết vấn đề nuôi con và chia tài sản chung theo Điều 15 và 16 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014. 

Khi thụ lý giải quyết vụ án, Tòa án sẽ áp dụng Khoản 2 Điều 53 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014 để tuyên bố anh chị không phải là vợ chồng. Vấn đề nuôi con, quyền lợi của các con được giải quyết như trường hợp cha mẹ ly hôn, tài sản được giải quyết theo nguyên tắc tài sản riêng của ai vẫn thuộc về quyền sở hữu của người ấy. Tài sản chung được chia theo nguyên tắc thỏa thuận của các bên, nếu không giải quyết được thì yêu cầu Tòa án giải quyết (có tính đến công sức của mỗi bên, ưu tiên đến quyền lợi của phụ nữ và trẻ em). 

Như vậy, những tài sản mang tên chị, tên anh ấy như nhà ở, xe ôtô... chị nói rằng là tài sản chung, nếu anh chị không thỏa thuận chia tài sản được thì yêu cầu Tòa án giải quyết, anh chị phải chứng minh quyền sở hữu tài sản của mình.