Từ ngày 01/7/2025, theo Luật sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự 2025, thẩm quyền xét xử vụ án hình sự của Tòa án được điều chỉnh do thay đổi mô hình tổ chức chính quyền (bỏ cấp huyện), cụ thể như sau:
1. Tòa án nhân dân khu vực:
Xét xử sơ thẩm các vụ án về tội phạm từ ít nghiêm trọng đến đặc biệt nghiêm trọng, có khung hình phạt tối đa đến 20 năm tù.
2. Tòa án nhân dân cấp tỉnh:
- Xét xử sơ thẩm các vụ án không thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực.
- Xét xử các vụ án thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân khu vực nhưng có tính chất phức tạp, liên quan nhiều cấp ngành, được dư luận đặc biệt quan tâm, có ảnh hưởng đến chính trị, đối ngoại, hoặc có bị cáo là cán bộ lãnh đạo chủ chốt từ cấp tỉnh trở lên, người có chức sắc tôn giáo hoặc có uy tín cao trong dân tộc thiểu số.
3. Tòa án quân sự khu vực:
- Xét xử sơ thẩm vụ án về tội phạm từ ít nghiêm trọng đến rất nghiêm trọng, trừ các vụ liên quan đến:
- Tội xâm phạm an ninh quốc gia;
- Tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh;
- Một số tội danh nghiêm trọng khác theo quy định tại các Điều 123, 125, 126, 227, 277–288, 337, 368–371, 399, 400 Bộ luật Hình sự;
- Vụ án có yếu tố nước ngoài (bị cáo, bị hại, tài sản liên quan hoặc xảy ra ở ngoài lãnh thổ Việt Nam).
4. Tòa án quân sự cấp quân khu:
- Xét xử sơ thẩm các vụ án không thuộc thẩm quyền của Tòa án quân sự khu vực.
- Xét xử vụ án phức tạp, có tính chất đặc biệt, hoặc liên quan đến cán bộ cấp cao trong lực lượng vũ trang, lãnh đạo từ cấp tỉnh, trung đoàn trưởng trở lên, chức sắc tôn giáo hoặc người có uy tín cao trong cộng đồng dân tộc thiểu số.
Ghi chú: Việc phân định chi tiết thẩm quyền do Chánh án TAND tối cao phối hợp với Viện trưởng VKSND tối cao quy định.
Luật sư Nha Trang Khánh Hòa