Hỏi: Căn cứ vào quy định của Luật Thi hành án dân sự, để chấp hành viên để thu tiền từ hoạt động kinh doanh của người phải thi hành án.

Công ty Luật TNHH MTV Vũ & Đồng nghiệp xin giải đáp như sau:

Căn cứ để thu tiền từ hoạt động kinh doanh của người phải thi hành án

Điều 79 Luật Thi hành án dân sự 2008 quy định về việc thu tiền từ hoạt động kinh doanh của người phải thi hành án như sau:

"1. Trường hợp người phải thi hành án có thu nhập từ hoạt động kinh doanh thì Chấp hành viên ra quyết định thu tiền từ hoạt động kinh doanh của người đó để thi hành án. Khi thu tiền, Chấp hành viên phải để lại số tiền tối thiểu cho hoạt động kinh doanh và sinh hoạt của người phải thi hành án và gia đình.

2. Chấp hành viên cấp biên lai thu tiền cho người phải thi hành án."

Như vậy, người phải thi hành án đang có thu nhập từ hoạt động kinh doanh, việc thu tiền từ hoạt động kinh doanh của người đó là một biện pháp thi hành án cần thiết. Điều này nhằm đảm bảo rằng người phải thi hành án sẽ phải chịu trách nhiệm về nghĩa vụ dân sự đã được áp đặt và không trốn tránh trách nhiệm này. Tuy nhiên,Chấp hành viên phải giữ lại một số tiền tối thiểu cho hoạt động kinh doanh và sinh hoạt của người phải thi hành án cùng gia đình. 

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 22 của Nghị định 62/2015/NĐ-CP, việc xác định mức tiền thu từ hoạt động kinh doanh của người phải thi hành án được Chấp hành viên tiến hành dựa trên các yếu tố như kết quả kinh doanh ghi trên sổ sách, giấy tờ và tình hình kinh doanh thực tế của người phải thi hành án.

Mức tiền tối thiểu để lại cho người phải thi hành án sau khi thu tiền từ hoạt động kinh doanh phải đảm bảo tiêu chí gì?

Điều 22 Nghị định 62/2015/NĐ-CP quy định như sau: 

2. Mức tiền tối thiểu để lại cho người phải thi hành án phải đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu cho người phải thi hành án và người mà người đó có nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng. Việc xác định mức sinh hoạt tối thiểu của người phải thi hành án và người mà người đó có nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng được căn cứ vào chuẩn hộ nghèo của từng địa phương nơi người đó cư trú, nếu địa phương chưa có quy định thì theo chuẩn hộ nghèo do Thủ tướng Chính phủ ban hành theo từng giai đoạn cụ thể.

Mức tiền tối thiểu để lại cho hoạt động sản xuất kinh doanh do Chấp hành viên ấn định căn cứ vào tính chất ngành, nghề kinh doanh; quy mô kinh doanh của người phải thi hành án và mức ấn định này có thể được điều chỉnh.

Theo quy định trên, mức tiền tối thiểu để lại cho người phải thi hành án sau khi thu tiền từ hoạt động kinh doanh phải đảm bảo điều kiện sinh hoạt tối thiểu cho người đó và những người mà người đó có nghĩa vụ cấp dưỡng, nuôi dưỡng. Tuy nhiên, quy định cụ thể về mức tiền này được xác định dựa trên chuẩn hộ nghèo của từng địa phương nơi người đó cư trú. Trong trường hợp địa phương chưa có quy định cụ thể, thì mức tiền tối thiểu để lại sẽ được áp dụng theo chuẩn hộ nghèo do Thủ tướng Chính phủ ban hành, và việc này sẽ được điều chỉnh theo từng giai đoạn cụ thể.

Trường hợp nào người phải thi hành án dân sự được hoãn thi hành án?

Khoản 1 Điều 48 Luật Thi hành án dân sự 2008 được sửa đổi bởi khoản 21 Điều 1 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi 2014 quy định các trường hợp được hoãn thi hành án dân sự nếu thuộc một trong các trường hợp sau: 

"1. Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự ra quyết định hoãn thi hành án trong trường hợp sau đây:

a) Người phải thi hành án bị ốm nặng, có xác nhận của cơ sở y tế từ cấp huyện trở lên; bị mất hoặc bị hạn chế năng lực hành vi dân sự theo quyết định của Tòa án;

b) Chưa xác định được địa chỉ của người phải thi hành án hoặc vì lý do chính đáng khác mà người phải thi hành án không thể tự mình thực hiện nghĩa vụ theo bản án, quyết định;

c) Đương sự đồng ý hoãn thi hành án; việc đồng ý hoãn thi hành án phải lập thành văn bản ghi rõ thời hạn hoãn, có chữ ký của đương sự; trong thời gian hoãn thi hành án thì người phải thi hành án không phải chịu lãi suất chậm thi hành án, trừ trường hợp đương sự có thỏa thuận khác;

d) Tài sản để thi hành án đã được Tòa án thụ lý để giải quyết theo quy định tại Điều 74 và Điều 75 của Luật này; tài sản được kê biên theo Điều 90 của Luật này nhưng sau khi giảm giá theo quy định mà giá trị bằng hoặc thấp hơn chi phí và nghĩa vụ được bảo đảm;

đ) Việc thi hành án đang trong thời hạn cơ quan có thẩm quyền giải thích bản án, quyết định và trả lời kiến nghị của cơ quan thi hành án dân sự theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 170 và khoản 2 Điều 179 của Luật này;

e) Người được nhận tài sản, người được giao nuôi dưỡng đã được thông báo hợp lệ 02 lần về việc nhận tài sản, nhận người được nuôi dưỡng nhưng không đến nhận;

g) Việc chuyển giao quyền và nghĩa vụ thi hành án theo quy định tại Điều 54 của Luật này chưa thực hiện được vì sự kiện bất khả kháng hoặc trở ngại khách quan;

h) Tài sản kê biên không bán được mà người được thi hành án không nhận để thi hành án theo quy định tại khoản 3 Điều 104 của Luật này."

Luật sư Khánh Hoà.

Hỏi: Tôi không hiểu các quy định hợp đồng ủy quyền như thế nào. Nên tôi muốn hỏi hợp đồng ủy quyền có phải công chứng không?

Đáp: Công ty Luật TNHH Vũ & Đồng nghiệp xin giải đáp như sau:

1. Hợp đồng uỷ quyền là gì?

Hợp đồng uỷ quyền là sự thoả thuận của các bên, trong đó, bên nhận uỷ quyền sẽ thực hiện một số công việc thay cho bên uỷ quyền, nhân danh bên uỷ quyền.

Đồng thời, nếu có thoả thuận thì bên uỷ quyền phải trả thù lao cho bên được uỷ quyền hoặc thực hiện theo quy định của pháp luật.

2. Hợp đồng uỷ quyền có bắt buộc phải công chứng?

Luật Công chứng năm 2014 chỉ quy định về thủ tục công chứng hợp đồng ủy quyền nhưng không có quy định về việc bắt buộc phải công chứng hợp đồng này.

Bởi vậy, các bên có thể lựa chọn công chứng hoặc không công chứng hợp đồng ủy quyền ngoại trừ một số trường hợp bắt buộc dưới đây:

Thứ nhất, ủy quyền đăng ký hộ tịch căn cứ theo Điều 2 Thông tư 04/2020/TT-BTP.

Theo đó, người yêu cầu đăng ký hộ tịch được phép uỷ quyền cho người khác trừ một trong ba trường hợp đăng ký kết hôn, đăng ký lại việc kết hôn và đăng ký nhận cha, mẹ con là không được uỷ quyền mà một trong các bên có thể trực tiếp nộp hồ sơ tại cơ quan đăng ký hộ tịch có thẩm quyền mà không cần hợp đồng uỷ quyền của bên còn lại.

Thứ hai, ủy quyền khi mang thai hộ, việc ủy quyền cho người thứ ba không có giá trị pháp lý theo quy định  khoản 2 Điều 96 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014.

Thứ ba, ủy quyền kháng cáo trong tố tụng hành chính phải lập thành văn bản có công chứng trừ trường hợp việc ủy quyền được lập tại Tòa án có sự chứng kiến của Thẩm phán hoặc người được Chánh án Tòa án phân công theo quy định tại khoản 6 Điều 205 Luật Tố tụng hành chính 2015.

3. Thời hạn của Hợp đồng uỷ quyền

Điều 563 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định, thời hạn ủy quyền do các bên thỏa thuận hoặc do pháp luật quy định. Nếu không thuộc hai trường hợp trên thì hợp đồng ủy quyền có hiệu lực 01 năm, kể từ ngày xác lập việc ủy quyền.

4. Có bắt buộc cùng có mặt để lập Hợp đồng uỷ quyền?

Điều 55 Luật Công chứng 2014 quy định công chứng hợp đồng ủy quyền như sau:

Trong trường hợp bên ủy quyền và bên được ủy quyền không thể cùng đến một tổ chức hành nghề công chứng thì bên ủy quyền yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng nơi họ cư trú công chứng hợp đồng ủy quyền; bên được ủy quyền yêu cầu tổ chức hành nghề công chứng nơi họ cư trú công chứng tiếp vào bản gốc hợp đồng ủy quyền này, hoàn tất thủ tục công chứng hợp đồng ủy quyền.

Như vậy hợp đồng ủy quyền không yêu cầu cả hai bên đều phải có mặt tại cùng một tổ chức hành nghề công chứng để thực hiện việc lập và công chứng.

Luật sư Khánh Hoà

Kê biên tài sản là một biện pháp cưỡng chế để bảo đảm cho việc thi hành án trong đó cơ quan có thẩm quyền ngăn chặn các hành vi tẩu tán liên quan đến tài sản bị kê biên. cơ quan có thẩm quyền có quyền kê biên quyền sử dụng đất của người phải thi hành án để bảo đảm thi hành án theo quy định pháp luật

Quyền sử dụng đất là di sản thừa kế chưa được chia thừa kế theo quy định pháp luật thì vẫn thuộc tài sản sở hữu chung của những người thừa kế bao gồm cả người phải thi hành án.

Theo khoản 1 Điều 74 Luật Thi hành án dân sự năm 2008 và khoản 31 Điều 1 Luật Thi hành án dân sự sửa đổi 2014

Trước khi kê biên quyền sử dụng đất, Chấp hành viên phải thông báo cho người phải thi hành án và những người có quyền sở hữu chung đối với quyền sử dụng đất biết để họ tự thỏa thuận phân chia quyền sử dụng đất hoặc yêu cầu Tòa án giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự.

Trong thời hạn 30 ngày, những người có quyền sở hữu chung không có bất kì thỏa thuận nào hoặc thỏa thuận vi phạm quy định của pháp luật tại Điều 6 Luật Thi hành án dân sự 2008 hoặc không có yêu cầu nào với Tòa án để giải quyết việc phân chia tài sản thì bên yêu cầu thi hành án có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần quyền sở hữu tài sản của người phải thi hành án trong khối tài sản chung theo quy định của pháp luật tố tụng dân sự.

Hết thời hạn 15 ngày, nếu người yêu cầu thi hành án không yêu cầu Tòa án thực hiện phân chia tài sản thừa kế thì Chấp hành viên có quyền yêu cầu Tòa án xác định phần tài sản của người phải thi hành án trong di sản thửa kế theo thủ tục tố tụng dân sự. Từ đó, Chấp hành viên mới được xử lý tài sản theo quyết định của Tòa án.

Điều 87 Luật Thi hành án dân sự 2008 quy định về các loại tài sản Chấp hành viên không được kê biên để đảm bảo thi hành án gồm:

"Điều 87. Tài sản không được kê biên

1. Tài sản bị cấm lưu thông theo quy định của pháp luật; tài sản phục vụ quốc phòng, an ninh, lợi ích công cộng; tài sản do ngân sách nhà nước cấp cho cơ quan, tổ chức.

2. Tài sản sau đây của người phải thi hành án là cá nhân:

a) Số lương thực đáp ứng nhu cầu thiết yếu của người phải thi hành án và gia đình trong thời gian chưa có thu nhập, thu hoạch mới;

b) Số thuốc cần dùng để phòng, chữa bệnh của người phải thi hành án và gia đình;

c) Vật dụng cần thiết của người tàn tật, vật dụng dùng để chăm sóc người ốm;

d) Đồ dùng thờ cúng thông thường theo tập quán ở địa phương;

đ) Công cụ lao động cần thiết, có giá trị không lớn được dùng làm phương tiện sinh sống chủ yếu hoặc duy nhất của người phải thi hành án và gia đình;

e) Đồ dùng sinh hoạt cần thiết cho người phải thi hành án và gia đình.

3. Tài sản sau đây của người phải thi hành án là doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ:

a) Số thuốc phục vụ việc phòng, chữa bệnh cho người lao động; lương thực, thực phẩm, dụng cụ và tài sản khác phục vụ bữa ăn cho người lao động;

b) Nhà trẻ, trường học, cơ sở y tế và thiết bị, phương tiện, tài sản khác thuộc các cơ sở này, nếu không phải là tài sản để kinh doanh;

c) Trang thiết bị, phương tiện, công cụ bảo đảm an toàn lao động, phòng, chống cháy nổ, phòng, chống ô nhiễm môi trường."

Luật sư Khánh Hoà.