A - Câu hỏi từ khách hàng:
Người gửi: Chị Trần Thị L – Khánh Hòa
Chồng tôi vừa qua đời đột ngột và không để lại di chúc. Trước đó, chồng tôi có tham gia 02 hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Trong đó, hợp đồng thứ nhất có chỉ định tôi là người thụ hưởng, còn hợp đồng thứ hai không chỉ định người thụ hưởng.
Sau khi chồng tôi mất, công ty bảo hiểm đã chi trả cho tôi 1,5 tỷ đồng từ hợp đồng có chỉ định người thụ hưởng, còn hợp đồng thứ hai (1 tỷ đồng) được chi trả cho tôi và mẹ chồng (mẹ ruột của chồng tôi).
Hiện có một người tên N. khởi kiện yêu cầu tôi và mẹ chồng trả khoản nợ 1,5 tỷ đồng mà chồng tôi vay trước khi mất (có giấy tờ vay rõ ràng). Người đó cho rằng số tiền bảo hiểm 2,5 tỷ mà tôi và mẹ chồng nhận được phải dùng để thanh toán nghĩa vụ nợ do chồng tôi để lại.
Tôi muốn hỏi: Khoản tiền 1,5 tỷ đồng tôi được nhận từ hợp đồng bảo hiểm nhân thọ có chỉ định người thụ hưởng có được xem là di sản thừa kế không? Tôi có phải dùng số tiền này để trả nợ cho chồng không?
B - Trả lời từ Công ty Luật Vũ & Đồng nghiệp:
Cảm ơn chị đã gửi câu hỏi đến Công ty Luật Vũ & Đồng nghiệp. Về trường hợp của chị, chúng tôi xin được tư vấn như sau:
Theo khoản 26 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm năm 2022, quy định:
“Người thụ hưởng là tổ chức, cá nhân được bên mua bảo hiểm hoặc người được bảo hiểm chỉ định để nhận tiền bảo hiểm theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm.”
Như vậy, quyền nhận tiền bảo hiểm của người thụ hưởng là quyền độc lập, được xác lập theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm, không phụ thuộc vào quan hệ thừa kế.
Trong trường hợp này, chồng chị là bên mua bảo hiểm kiêm người được bảo hiểm, đã chỉ định rõ ràng chị là người thụ hưởng trong hợp đồng thứ nhất. Do đó, số tiền 1,5 tỷ đồng mà chị được nhận là từ quyền của người thụ hưởng theo hợp đồng bảo hiểm, chứ không phải phần tài sản trong khối di sản thừa kế mà chồng chị để lại.
Vì vậy:
-
Số tiền bảo hiểm 1,5 tỷ đồng mà chị được nhận từ hợp đồng có chỉ định người thụ hưởng là tài sản riêng của chị, không bị coi là di sản thừa kế, và không bị dùng để thanh toán nợ của người đã mất.
-
Đối với hợp đồng bảo hiểm thứ hai không chỉ định người thụ hưởng, số tiền chi trả 1 tỷ đồng này sẽ được coi là di sản thừa kế và sẽ dùng để thực hiện nghĩa vụ tài sản (bao gồm trả nợ, chi phí mai táng...) trước khi phân chia cho những người thừa kế theo pháp luật.
Qua phân tích trên, chị không có nghĩa vụ dùng khoản 1,5 tỷ đồng nhận với tư cách người thụ hưởng bảo hiểm để thanh toán nợ cho chồng mình. Nghĩa vụ thanh toán nợ chỉ phát sinh trên cơ sở phần di sản thừa kế, tức là số tiền bảo hiểm từ hợp đồng không chỉ định người thụ hưởng và các tài sản khác (nếu có) mà chồng chị để lại.
Câu trả lời trên có tính chất tham khảo. Để đảm bảo quyền lợi cao nhất, chị nên làm việc trực tiếp với luật sư để được tư vấn cụ thể theo hồ sơ và chứng cứ của vụ việc.
Công ty Luật Vũ & Đồng Nghiệp
📍 16 Mạc Đĩnh Chi, Nha Trang, Khánh Hòa
📞 0914.086.292 (Zalo/Viber)