📘 1. Cơ sở pháp lý về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn
Theo Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình 2014, trong trường hợp có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức được quy định tại khoản 5 Điều 84, Tòa án có thể thay đổi người trực tiếp nuôi con khi:
-
Có thay đổi về hoàn cảnh của cha, mẹ hoặc người trực tiếp nuôi con
-
Người đang nuôi con không còn đủ điều kiện để tiếp tục chăm sóc, giáo dục
-
Có thoả thuận của hai bên, nếu không ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của con
🔍 Như vậy, việc “nhường quyền nuôi con” chỉ được công nhận khi có quyết định thay đổi của Tòa án.
⚖️ 2. Có được tự thoả thuận rồi làm giấy tay không?
Nhiều người vì muốn nhanh gọn, tránh ra toà, đã tự làm giấy viết tay thỏa thuận nhường quyền nuôi con. Tuy nhiên, theo quy định pháp luật:
❌ Những thỏa thuận bằng giấy tay không có giá trị pháp lý, nếu không được Tòa án công nhận và ra quyết định thay đổi.
📌 Trường hợp người đang nuôi con tự ý giao con cho người còn lại mà không có phán quyết của Tòa án, nếu xảy ra tranh chấp hoặc sự cố, thì vẫn bị coi là người có nghĩa vụ pháp lý chính.
📝 3. Thủ tục xin thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn
🔹 A. Trường hợp hai bên thoả thuận được với nhau
➡️ Làm Đơn yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con gửi đến TAND cấp huyện nơi người đang trực tiếp nuôi con cư trú.
📌 Hồ sơ bao gồm:
-
Đơn yêu cầu thay đổi người nuôi con
-
Bản án/Quyết định ly hôn trước đây (bản sao có chứng thực)
-
Giấy khai sinh của con
-
CMND/CCCD, hộ khẩu hai bên
-
Các giấy tờ chứng minh điều kiện nuôi con mới (việc làm, thu nhập, chỗ ở...)
-
Biên bản thoả thuận giữa hai bên (nếu có)
📆 Thời gian giải quyết: Từ 01 – 03 tháng tùy hồ sơ và Tòa án địa phương
🔹 B. Trường hợp không thoả thuận được – xảy ra tranh chấp
➡️ Người muốn nhận quyền nuôi con phải làm đơn khởi kiện đến TAND cấp huyện, yêu cầu thay đổi người nuôi con.
Tòa án sẽ xét các yếu tố sau để quyết định:
-
Quyền lợi về vật chất: thu nhập, chỗ ở, ăn ở, học tập của con
-
Quyền lợi tinh thần: sự quan tâm, tình cảm, thời gian dành cho con
-
Nguyện vọng của con (nếu đủ từ 07 tuổi trở lên)
-
Hành vi cản trở, xúi giục, bạo hành... (nếu có)
📌 Trường hợp người đang nuôi con bỏ bê, không thực hiện nghĩa vụ, hoặc có hành vi vi phạm nghiêm trọng quyền trẻ em, khả năng thay đổi người nuôi con là rất cao.
👶 4. Con bao nhiêu tuổi thì có quyền lựa chọn?
Theo khoản 2 Điều 84 Luật HN&GĐ:
“Con từ đủ 7 tuổi trở lên thì Tòa án phải xem xét nguyện vọng của con.”
Tuy nhiên, ý kiến của con không phải yếu tố duy nhất. Nếu nguyện vọng không phù hợp với quyền lợi của trẻ, Tòa vẫn có thể quyết định khác.
🔄 5. Sau khi thay đổi, người cũ có được thăm con không?
Có. Người không trực tiếp nuôi con vẫn có quyền thăm nom, chăm sóc con mà không bị cản trở.
Nếu bên trực tiếp nuôi con cản trở, gây khó khăn cho việc này, bên còn lại có thể:
❗ 6. Những trường hợp đặc biệt cần thay đổi người nuôi con
-
Người đang nuôi con ra nước ngoài định cư
-
Người đang nuôi con lấy chồng/vợ mới và không chăm sóc con tốt
-
Bên còn lại có điều kiện nuôi dưỡng tốt hơn nhiều
-
Con bị bạo hành, bị bỏ rơi hoặc không được học hành đúng độ tuổi
📌 7. Lưu ý quan trọng
-
Không có thủ tục “nhường quyền nuôi con” bằng giấy tay hoặc công chứng ngoài Tòa án
-
Không thể “uỷ quyền” người khác nuôi con thay bằng hợp đồng dân sự
-
Thay đổi người nuôi con không làm thay đổi nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con nếu bên còn lại không trực tiếp nuôi
📋 8. Mẫu đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con (tham khảo)
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-------------------------
ĐƠN YÊU CẦU THAY ĐỔI NGƯỜI TRỰC TIẾP NUÔI CON SAU LY HÔN
Kính gửi: Tòa án nhân dân huyện/quận ___________
Tôi tên là: .............................. Sinh năm: ........
CMND/CCCD số: .............................
Địa chỉ cư trú: ........................................
Tôi và ông/bà .................................. đã ly hôn theo bản án số .... ngày .../.../... Tòa án giao con chung là .................................... cho tôi/ông bà trực tiếp nuôi.
Nay do thay đổi điều kiện/thoả thuận mới, tôi đề nghị Tòa án xem xét thay đổi người trực tiếp nuôi con là: ............................................
Lý do:.................................................
Kính đề nghị Tòa án xem xét, giải quyết theo đúng quy định pháp luật.
………., ngày…… tháng…… năm……
Người làm đơn
(Ký, ghi rõ họ tên)
👨⚖️ 9. Kết luận
Việc nhường quyền nuôi con sau ly hôn là quyền hợp pháp của cha mẹ nhưng phải được thực hiện thông qua thủ tục tại Tòa án, không thể chỉ bằng thỏa thuận miệng hay văn bản viết tay.
👉 Để bảo đảm quyền lợi tốt nhất cho con và sự an toàn pháp lý, người có nhu cầu chuyển giao hoặc nhận nuôi con nên tham khảo ý kiến luật sư, chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và chứng cứ cần thiết.