Tòa án nhân dân thành phố Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa mới xét xử vụ án tranh chấp thừa kế giữa con nuôi và cháu ruột của người để lại di sản thừa kế. Chúng tôi xin chuyển nội dung vụ án thành một tình huống pháp lý để quý độc giả dễ hiểu.

Bà Trang chết đột ngột không để lại di chúc.  Khi còn sống bà Trang có tạo lập được một căn nhà tại phường Lộc Thọ, thành phố Nha Trang và ở cùng với cháu ruột của mình là ông Lâm tại căn nhà này. Bà Trang mong muốn ông Lâm thừa kế tài sản là nhà đất này để thờ cúng tổ tiên nên giao cho anh Lâm mọt giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. 

Ngoài ông Lâm là người cháu ruột, bà Trang còn có một người con nuôi là ông Khang.

Khi bà Trang qua đời, ông Lâm khai nhận thừa kế thì ông Khang khởi kiện tranh chấp tài sản thừa kế. Vậy ai là người được hưởng tài sản thừa kế?

Trước tiên, vấn đề thờ cúng và quyền sử dụng đất mà anh Lâm đang giữ. Mặc dù lúc còn sống bà Trang có nguyện vọng giao việc thờ cúng cho cháu ruột và cũng đã giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất cho ông Lâm nhưng bà Trang chết không để lại di chúc. Do đó, nguyện vọng giao lại đất cho ông Lâm để lo việc thờ cúng không được thể hiện thông qua di chúc. Vì vậy, không có căn cứ để chứng minh nhà đất bà Trang để lại này là di sản dùng vào việc thờ cúng (Điều 645 BLDS 2015). 

Thứ hai, ông Khang - con nuôi của bà Trang có quyền thừa kế nhà đất này không? Theo điểm a, khoản 1, Điều 650 BLDS 2015, nhà đất nói trên được xác định là di sản của bà Trang để lại và được chia thừa kế theo pháp luật. Vì vậy, căn cứ điểm a, khoản 1, Điều 651 Bộ Luật Dân sự 2015, những người thừa kế theo pháp luật thuộc hàng thừa kế thứ nhất của người để lại di sản bao gồm: "vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết". Hiện tại, chỉ còn một người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất của bà Trang còn sống là ông Khang. Do đó, ông Khang đương nhiên là người thừa kế duy nhất của bà Trang. Vì vậy, sau khi thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế theo đúng quy định của pháp luật thì Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất trên sẽ được sang tên cho người con nuôi - ông Khang.