TRƯỜNG HỢP KHÔNG BỊ TRUY CỨU TRÁCH NHIỆM HÌNH SỰ THEO THỜI HIỆU

1. Khái niệm về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời hạn do Bộ luật hình sự quy định mà khi hết thời hạn đó thì người phạm tội sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ thời điểm hành vi phạm tội được thực hiện. Nhưng ở một số trường hợp đặc biệt thì cách tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự có điểm khác.

Ví dụ: Đối với tội kéo dài, thời điểm để tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời điểm hành vi chấm dứt.

Đối với tội liên tục, thời điểm để tính thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự là thời điểm người phạm tội thực hiện hành vi cuối cùng.

Bên cạnh đó, Bộ luật hình sự đã quy định nguyên tắc như sau: Mọi hành vi phạm tội do người thực hiện phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh theo đúng pháp luật.

2. Trường hợp không bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo thời hiệu

Theo Khoản 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự 2015 thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được quy định cụ thể

a) 05 năm đối với tội phạm ít nghiêm trọng;

b) 10 năm đối với tội phạm nghiêm trọng;

c) 15 năm đối với tội phạm rất nghiêm trọng;

d) 20 năm đối với tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

Nếu các thời hạn trên đã qua mà các cơ quan bảo vệ pháp luật vì lí do nào đó không phát hiện được, hoặc phát hiện được nhưng bỏ qua không điều tra, truy tố, xét xử thì người phạm tội sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội mà họ đã thực hiện.

Lưu ý: Thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự được tính từ ngày tội phạm được thực hiện. Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều 27 Bộ luật Hình sự, người phạm tội lại thực hiện hành vi phạm tội mới mà Bộ luật Hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy trên 01 năm tù, thì thời hiệu đối với tội cũ được tính lại kể từ ngày thực hiện hành vi phạm tội mới.

Nếu trong thời hạn quy định tại khoản 2 Điều này, người phạm tội cố tình trốn tránh và đã có quyết định truy nã, thì thời hiệu tính lại kể từ khi người đó ra đầu thú hoặc bị bắt giữ.

3. Những loại tội  không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự?

Điều 28 Bộ luật Hình sự 2015 quy định không áp dụng thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự đối với các tội phạm sau đây:

Các tội xâm phạm an ninh quốc gia quy định tại Chương XIII của Bộ luật Hình sự;

Các tội phá hoại hòa bình, chống loài người và tội phạm chiến tranh quy định tại Chương XXVI của Bộ luật Hình sự;

Tội tham ô tài sản thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 353 Bộ luật Hình sự 2015 và khoản 4 Điều 353 Bộ luật Hình sự 2015;

Tội nhận hối lộ thuộc trường hợp quy định tại khoản 3 Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015 và khoản 4 Điều 354 Bộ luật Hình sự 2015.

Luật sư Khánh Hoà.